Davviriikkalaš oktasašbargu sosiálapolitihkalaš áššiin eamiálbmotperspektiivvaš lea buorre ovdamearka davviriikkalaš ávkkis. Lea sáhka viehka unna joavkkuin, riikkain gos viehká dávjá juhket hástalusaid vuorastuvvan álbmogiin, vánes bargoveahka ja viiddes geográfalaš gaskkat.

Davviriikkaid oktasašbargu demeanssaáššiin, dan man Davviriikkaid čálgoguovddáš koordinere, lea ihtán dárbu háhkat máhttovuođđulinja, systematiseret vásáhusaid lonohallama ja cegget arena gos digaštallá mii lea buorre dikšu ja fuola lea sámiide ja inuihtaide main lea demeansa.  Dutkamat leat váilevaččat evideansavuođus máhtut dikšumis ja fuolas sámiide ja inuihtaide main lea demeansa, muhto sihke Suomas, Norggas, Ruoŧas ja Ruonáeatnamis lea muhtin bijut ja dutkanprošeavttat jođus.

Dán raporttas leat čohkken gávnnahemiid ja evttohusaid mat bohtet joavkobarggus dan vuosttaš davviriikkalaš konfereanssas eamiálbmogiid ja demeanssa fáttas. Konfereansa lágidii Davviriikkaid čálgoguovddáš, Region Jämtland Härjedalen ja sámi ávvojahki, Staares čakčat 2018.  Loahppabohtosiidda ja evttohusaide gullet ovdamearkka dihte dasa makkár geavatlaš bijuid ja rievdadusat leat dárbbašlaččat vai olbmot eamiálbmotduogážiin ja demeanssain máhtáše oažžut buoret doarjaga ja bálvalusa davviriikkalaš gielddain, man láhkái mii máhttit juohkit máhtuid gielddaid ja leanaid rastá, dahje man láhkái implementeret ođđa dieđuid geavatlaččat. Bargojoavkku oaivilat leat čohkkejuvvon Davviriikkaid čálgoguovddážis, muhto dain eai leat vuoruheamit eaige ávžžuhusat min bealis.

Davviriikkaid čálgoguovddáža bargogohččun lea buktit oasi bijuid ovdáneapmái čálggus Davviriikkain dakko bokte ahte čohkket ja juogadit dieđuid ja hukset arenaid fierpmádagaide ja dutkanovttasbarggus. Giđđat jagis 2019 vuođđuduvvui davviriikkalaš fierpmádat eamiálbmogiid ja demeanssa váras, das leat olis eiseválddiid ovddasteaddjit, dutkit ja hárjehallit dikšun- ja fuollaámmáhiin, Suomas, Norggas, Ruoŧas ja Ruonáeatnamis.

Dát raporta lea jurddašuvvon leat vuođđun digaštallamiin movt vuoruhit davviriikkalaš oktasašbarggu eamiálbmogiin ja demeanssain, ja báikkálaš ja sisriikkalaš digaštallamiidda bijuid birra gielddaid ja nationála dásis. Evttohusaid duogáža addin dihte raporta álggahuvvo čilgemis máhttodili eamiálbmogiin ja demeanssas.